Σαλβατόρε Κουασίμοντο

μετάφραση: Χρίστος Κρεμιώτης

Κριτικές σημειώσεις στο Μέρα με τη μέρα του Salvatore Quasimodo

του Davide Zizza, ποιητή-φιλολόγου

Η συλλογή του Σαλβατόρε Κουαζίμοντο, που πρωτοείδε το φώς της δημοσιότητας σε μία πρώτη έκδοση στα 1946 με τον τίτλο ΕΧΟΝΤΑΣ ΞΕΝΟ ΠΟΔΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ και έγινε διάσημη με εκείνον της έκδοσης που ήρθε έναν χρόνο μετά- ΜΕΡΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΑ – στον οίκο Mondadori είναι ξεχωριστής σπουδαιότητας. Αυτό, όχι μόνο διότι ο ποιητής πλησιάζει σε ένα ύφος λιγότερο ερμητικό και συνεπώς περισσότερο «πολιτικό» όχι, δηλαδή, μόνο για την συντέλεση αυτής της αλλαγής. Η φωνή του, εδώ, γίνεται διαυγέστερη και ο στίχος, φωτεινότερος ∙ γράφει για τον θάνατο- τους βίαιους τρόπους θανάτου, του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου- για να μιλήσει για τη ζωή. Είναι σε αυτή την κατεύθυνση, προς την οποία φερόμενος κανείς, μπορεί να ανακαλύψει την έννοια του ιερού, ενός από τα διάφορα θέματα που άπτονται οι στίχοι του. Αυτό το ιερό, ως αίσθηση, είναι έντονο από την αρκτική σύνθεση έως και το καταληκτικό ποίημα οπού, αντιστοίχως, βλέπουμε αναφορές στον Ψαλμό ΡΛΣΤ΄(136) και στο βιβλίο της Γενέσεως. Βέβαια, αν αρχή και πέρας του βιβλίο συγκροτούν έναν «άξονα του ιερού», και οτιδήποτε συντίθεται ανάμεσα τους, ακολουθεί το ίδιο πνεύμα: η ζωή, οι στιγμές, ο συλλογισμός, η προσμονή, όλα τπό το πρίσμα του ιερού...

ΣΤΑ ΚΛΑΔΙΑ ΤΩΝ ΙΤΙΩΝ
[ALLE FRONDE DEI SALICI]

Και πώς μπορούσαμε να τραγουδήσουμε
έχοντας ξένο πόδι να πατά την καρδιά μας
και στους νεκρούς ανάμεσα που επάνω
στην απ’ τον πάγο πετρωμένη χλόη
απλώνονταν παρατημένοι στις πλατείες
που απ’ το παράπονο-το όμοιο με του αμνού-
αντηχούσαν των παιδιών και απ’ το μαύρο
το ουρλιαχτό της μάνας που ‘τρεχε να συναντήσει
τον γιό της σταυρωμένο στου τηλέγραφου το ξύλο;
Στα κλαδιά των ιτιών*, στη μνήμη εκείνων,
οι λύρες μας σιγούσαν κρεμασμένες ∙
σαλεύανε, απαλά, στη λύπη του ανέμου.


* Αναφορά στον δεύτερο στίχο του ΡΛΣΤ΄(136) ΨΑΛΜΟΥ : «Επὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν·»


                                                  (ολόκληρη η ποιητική συλλογή στο Κουκούτσι αρ.7)